Hoe Rotterdam data delen normaliseert: stap voor stap naar een Open Urban Platform

Je digitale infrastructuur omgooien? Dat gaat zomaar even niet.

Om een digitale transformatie écht te laten slagen, moet je het simpel maken en het vertalen naar eenvoudige en concrete stappen.

De uitdaging: ’de maatschappelijke opgave centraal stellen

Veel organisaties werken nog altijd met hun eigen systemen, datasets en processen. Daardoor blijft waardevolle data soms opgesloten, terwijl diezelfde data de vraag van een andere afdeling, een beleidsadviseur of een burger perfect zou kunnen beantwoorden.

Het is belangrijk dat we gaan samenwerken. aan maatschappelijke opgaven zoals klimaatadaptatie, woningbouw of energietransitie. Er is behoefte aan een cultuur die samenwerking vanzelfsprekend maakt.

De stap naar datadonatie

Daarom werkt de gemeente Rotterdam, samen met Future Insight, aan de stapsgewijze introductie van het Open Urban Platform (OUP).

De centrale vraag: Welke kansen zien we binnen de organisatie, zodat we actief en verantwoord data kunnen delen, zodat we maatschappelijke opgaven een stap verder kunnen brengen?

De aanpak is helder: klein beginnen, gericht op één concrete opgave, in één wijk, met de juiste mensen aan tafel. Dat proces startte deze week met het Datadonateursdiner, georganiseerd door het team Datadiensten van de gemeente Rotterdam. Dit diner (een initiatief van het Datamanagementteam, onderdeel van de CIO Office, afdeling Data & Algoritmes) vond plaats in de Euromast. Tijdens deze try-out gingen bestuurders, adviseurs, burgers en andere stakeholders letterlijk samen aan tafel om data te delen.

Hoog boven Rotterdam, met de stad aan hun voeten, kwamen bestuurders, adviseurs en burgers samen voor het Datadonateursdiner.

Dit is wat je moet doen: het Rotterdamse stappenplan voor datadonatie

Stap 1. Begin met een herkenbare opgave

Kies één concreet vraagstuk dat mensen raakt. In Rotterdam is dat het Rotterdams Weerwoord, gericht op klimaatadaptatie. De vraag is eenvoudig, maar herkenbaar: Wat gebeurt er met mijn kelder als Rotterdam onder water komt te staan?

Door te starten vanuit een duidelijke maatschappelijke opgave ontstaat er vanzelf draagvlak om data te delen.

Stap 2. Breng de juiste mensen letterlijk aan tafel

Tijdens het Datadonateursdiner komen bestuurders, GIS-adviseurs, beleidsmakers, burgers en leden van het governanceboard samen. Zij voeren het datadonateursspel, waarmee ze gezamenlijk bepalen welke data relevant is en welke toepassingen waarde toevoegen.

Zo ontstaat inzicht in wat er al beschikbaar is, wat ontbreekt en wat gedeeld kan worden, zonder directe verplichtingen of extra werkdruk.

Stap 3. Bouw een digitale etalage per doelgroep

De inzichten uit het diner vormen de basis voor het vullen van het data- en toepassingenmagazijn van het OUP.

Elke doelgroep krijgt daarbij zijn eigen digitale etalage: een bibliotheek met data die specifiek relevant is voor die groep.

Voor burgers betekent dat bijvoorbeeld inzicht in hun leefomgeving, terwijl wetenschappers of beleidsmakers toegang krijgen tot andere datasets.

Stap 4. Stel een databeheerder aan

Om vraag en aanbod in balans te houden, benoemt Rotterdam een databeheerder.

Die bewaakt de kwaliteit en relevantie van de data in de etalages: wat is interessant, actueel en waardevol voor de doelgroep?

Zo ontstaat er een dynamische datamarkt, zonder dat alles voor iedereen beschikbaar hoeft te zijn.

Stap 5. Leer door te doen en schaal daarna op

De gemeente start bewust klein: één wijk, één opgave, één try-out.

Zo blijft het overzichtelijk, wordt de drempel tot deelname laag, en is er ruimte om te experimenteren. . Door klein te starten, blijft de urgentie voelbaar en wordt het draagvlak groter. Daarnaast is er voor de term try-out gekozen om de schroom voor deelname weg te nemen. Er mogen zaken fout gaan en je loopt niet weg met extra werk.

Na elke try-out volgt een evaluatie, waarna het concept kan worden opgeschaald naar andere wijken en thema’s.

Van infrastructuur naar cultuur

Het OUP groeit daarmee uit tot meer dan een technische infrastructuur.

Het wordt een samenwerkingscultuur, waarin data delen normaal wordt en stedelijke opgaven sneller, slimmer en transparanter kunnen worden aangepakt.

“Door letterlijk samen aan tafel te gaan, maken we data delen iets menselijks.”

Het Datadonateursdiner laat zien dat digitale samenwerking niet begint bij technologie, maar bij mensen. Door hen te betrekken in een tastbare setting, ontstaat begrip, vertrouwen en uiteindelijk een cultuur van datadonatie.

Zo bouwen Rotterdam en Future Insight, stap voor stap, aan een toekomst waarin data de stad verbindt.

Meer weten?

Wil jij net als Rotterdam stappen zetten? Neem dan contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Neem contact op met Dominique Goes via:

[email protected] | +31 (0)6 - 10 12 71 16